een plek om te blijven

over dingen die duren

A Beginner’s Guide to a Conscious Lifestyle: Mode

In deze ‘Beginner’s Guide to a Conscious Lifestyle’ probeer ik per categorie uit te leggen hoe je op een toegankelijke en eenvoudige manier aanpassingen kunt maken om je manier van leven een beetje duurzamer te maken. Ik geloof heus dat meer mensen in principe duurzamere keuzes zouden willen maken als ze de juiste informatie ter beschikking hadden en dus wisten hoe. ‘Duurzaamheid’ is vaak zo’n containerbegrip dat het op den duur moeilijk wordt om er niet door overweldigd te raken. Met alle informatie en non-informatie (‘greenwashing’, I see you) om je heen, wie ziet tegenwoordig door het bos de bomen nog? In deze inleiding tot een bewust en duurzaam leven geef ik daarom per categorie een overzicht van waarom duurzame keuzes belangrijk zijn en hoe je die keuzes op een makkelijke manier in je eigen leven kan implementeren. Niet omdat ik het zelf allemaal tot in de perfectie onder de knie heb, maar omdat ik ook een beginner ben die andere mensen graag wil helpen en tonen dat een groener leven echt niet zo onbereikbaar, saai of moeilijk is. Vandaag de eerste: mode. Neem er alvast een kop thee of koffie bij. It’s going to be a long one.

Toen ik zelf begon na te denken over de ethische consequenties van mijn levensstijl en de negatieve impact daarvan op de wereld, was mode een van de eerste vlakken waar ik op focuste. Ik had Talking Dress gelezen van Marieke Eyskoot, een boek dat ik nog altijd zou aanraden, en wist daardoor 1) wat er schortte aan de huidige modewereld, maar ook 2) hoe ik daar zelf iets aan kon doen. Bovendien leek mode me iets waar je vrij makkelijk betere keuzes in kan maken. Zonder het belang en de kracht van kledij te onderschatten, dacht/denk ik: het is tenslotte maar kleding. Als je in een verlaten dorp op het Limburgse platteland woont (geloof me, ik weet waar ik over spreek) en je elke dag de auto moet nemen naar je werk omdat het openbaar vervoer zo slecht georganiseerd is, is het moeilijk om op vlak van mobiliteit te verduurzamen. Maar een biokatoenen t-shirt aantrekken van een duurzaam en ethisch merk in plaats van een polyester hemdje uit de Primark, dat kunnen de meeste mensen vermoedelijk wel. In deze post vertel ik je eerst waarom die keuze voor zo’n biokatoenen t-shirt van een mooi merk nu zo belangrijk is. Vervolgens geef ik je tips die je helpen om in de toekomst bewustere keuzes te maken als het op je garderobe aankomt.

Begripsontwarring: fast fashion? slow fashion? conscious fashion? duurzame mode? ethische mode?

Om even het een en het ander van elkaar te kunnen onderscheiden, leek het me wel op zijn plaats om de meest gangbare begrippen in het duurzame mode-discours op een rijtje te kunnen zetten. In het belang van de duidelijkheid, zeg maar. Dat blijkt niet altijd even gemakkelijk. Begrippen worden vaak door elkaar gehaald, geherdefinieerd, verbreed of onterecht gebruikt. Uit mijn onderzoek (klinkt zo professioneel) kon ik min of meer volgende definities afleiden.

Fast fashion, het tegenovergestelde van slow fashion, wordt geassocieerd met wegwerpgedrag (kledij van lage kwaliteit die niet lang meegaat) en oneerlijke handel en is dus ethisch noch duurzaam. Fast fashion is ontstaan in de jaren ’70 van de vorige eeuw toen de productie van kleding werd overgeheveld van het land van herkomst van het merk naar ontwikkelingslanden, meestal in Azië. De term ‘fast’ refereert naar de zich snel opvolgende collecties goedkope kleding. De snelheid waarmee die kledij geproduceerd wordt, heeft een negatieve impact op het milieu (denk maar aan de CO2-uitstoot, het waterverbruik, productie van synthetische materialen) en op de mensen die die kledij maken. Arbeiders in fabrieken die fast fashion produceren, werken onder erbarmelijke omstandigheden (dagenlang werken voor laag loon, onveilige omgeving, vrouwen worden lastiggevallen).

Slow fashion is een term die in 2007 geïntroduceerd werd door Kate Fletcher. Zij omschrijft de term als: “Fashion conceived of from a different starting point to growth, consumerist fashion. It represents a changed point of departure for fashion with different values, goals and objectives.” Slow fashion, ontstaan uit dezelfde hang naar traagheid als de slow food movement, stimuleert een trager productieproces, eerlijke lonen en een lagere voetafdruk. Het gaat om tijdloze collecties met kleding van hoge kwaliteit die lang meegaat. De omgekeerde definitie dus van fast fashion. Slow fashion staat voor een productiewijze die respect toont voor milieu, mens en dier. Dat betekent niet dat slow fashion veganistisch is (integendeel zelfs), maar over het algemeen voldoen de dierlijke producten die in de kledingstukken gebruikt worden (wol, zijde, leer) aan kwaliteitslabels die veronderstellen dat dieren volgens een bepaalde norm behandeld zijn (of dat dan werkelijk zo is, is een andere discussie). Over het algemeen wordt slow fashion dus gebruikt als een overkoepelende term voor mode die ethisch en duurzaam is. Dat wil echter niet zeggen dat iedereen de term met die inhoud gebruikt. Slow fashion wordt soms ook gebruikt (door merken bijvoorbeeld) om specifiek te verwijzen naar de kwaliteit van kledingstukken, naar kledingstukken die niet trendgevoelig zijn en lang meegaan. Maar de kwaliteit van een kledingstuk zegt natuurlijk niet alles over de duurzaamheid ervan en al helemaal niets over het ethische karakter van het merk. Daarom kies ik zelf liever voor het woord conscious fashion – bewuste mode, die eerlijk, duurzaam en transparant is. Conscious fashion drukt voor mij een bewustzijn uit dat alomvattend is.

Tussen ethische en duurzame mode heerst vaak begripsverwarring. Deze termen zijn, zoals dit artikel van When Sara Smiles duidelijk maakt, geen synoniemen. Fair fashion wordt onder eerlijke arbeidsomstandigheden geproduceerd, maar is daarom niet per definitie duurzaam. Die arbeidsomstandigheden zeggen immers niets over het gebruik van materialen, het productieproces of het transport van de producten. Zo drukken merken die aangesloten zijn bij de Fair Wear Foundation een engagement uit tot een gecontroleerd en transparant proces dat de werkomstandigheden in confectie-eenheden wil verbeteren. Dat engagement heeft dus ethische implicaties (je kan ervan uitgaan dat de mensen die jouw kledingstuk gemaakt hebben goed behandeld werden) en staat los van de inspanningen die een merk al dan niet doet op vlak van duurzaamheid. Een voorbeeld: als je bij JBC een top koopt, kan je er zo ongeveer van op aan dat aan die top geen moderne slavernij vooraf is gegaan, maar die top kan nog steeds gemaakt zijn van polyester, gekleurd met een verf die giftig is voor de verver (en voor jou) en het resultaat van een productieproces waar veel energie en water aan verloren zijn gegaan. Begrijp me niet verkeerd: fair fashion is zeker een stap in de goede richting, maar het is niet de totale oplossing.

Duurzame mode richt zich dan weer op materiaalgebruik (synthetische vs. organische materialen, gerecycleerde materialen, lage impact op het milieu, natuurlijke verf), het productieproces (energie, water, andere milieu-impact) en transportwijze. Kanttekening daarbij: ‘duurzame’ collecties van grote ketens (als h&m bijvoorbeeld) zijn vaak enkel duurzaam in het gebruik van materialen, maar het productieproces is net zo vervuilend als het geval is voor hun reguliere lijn. Je hoort me bovendien al aankomen, als een merk zich enkel profileert als duurzaam, zegt dat niets over de arbeidsomstandigheden in hun fabrieken. Ook hier geldt dat duurzame lijnen van grote merken niet ethischer zijn dan hun niet-duurzame lijnen.

Met dit globale overzicht kom je al een heel eind, maar onthou dat deze termen rekbaar zijn en vaak in verkeerde contexten gebruikt worden. Denk aan een enge definitie van slow fashion, de verwisseling van fair en sustainable fashion, greenwashing door grote ketens die je willen laten geloven dat hun kleding zogenaamd duurzaam is. Blijf dus kritisch ten opzichte van de begrippen die gebruikt worden. Doe je eigen onderzoek naar de normen en waarden van een bedrijf. Ga na welke bewijzen ze tegenover die mooie woorden kunnen plaatsen.

Waarom is conscious fashion zo belangrijk?

In grote lijnen kan je het antwoord op die vraag al in de definiëring van de begrippen terugvinden, maar ik som de belangrijkste redenen nog even op:

  • Texiel is na olie de meest vervuilende industrie ter wereld. Om maar een voorbeeld te geven: 40.000 tot 50.000 ton textielverf (die bovendien ook nog eens enorme hoeveelheden giftige stoffen bevat) wordt per jaar in rivieren geloosd. Die cijfers liegen er niet om. Textielverf is de tweede grootste vervuiler van proper water ter wereld, na landbouw. Veel van de chemicaliën waarmee kledij wordt bewerkt of geverfd, is in westerse landen trouwens verboden of slechts in beperkte mate toegelaten, net omdat ze zo giftig zijn (volgens sommige studies verstoren ze de hormoonbalans en zijn ze kankerverwekkend). De kledingindustrie omzeilt dat probleem natuurlijk door het naar de andere kant van de wereld te verplaatsen. Wat daar gebeurt, zien wij immers toch niet – die mentaliteit.
  • Polyester is een van de meest gebruikte stoffen in de mode-industrie. Als je kleding van polyester thuis in je wasmachine wast, komen er microvezels los die via de waterleiding uiteindelijk in de zee en de oceanen terecht komen en zo bijdragen aan de immense plastic soep die daar al aanwezig is. Polyester wordt bovendien gemaakt van olie. De productie ervan kost veel energie en water en zorgt ook voor enorme hoeveelheden gifstoffen die vrijkomen. Het duurt tot wel 200 jaar voordat polyester op de vuilnisbelt begint te vergaan. Maar het is goedkoop, en dat is wat voor veel bedrijven van tel is.
  • Een logische consequentie van de fast fashionindustrie is de enorme hoeveelheid textielafval die ontstaat. De industrie doet mensen geloven dat ze steeds meer kledij nodig hebben, kledij die bovendien lang niet zo kwalitatief is. Door het gebrek aan kwaliteit en de wegwerpmentaliteit die gestimuleerd wordt, bewaren mensen hun kleding minder lang. Ze gooien het weg. Maar ‘weg’ bestaat niet. Die kledij komt uiteindelijk in een afvalberg terecht. Vaak ook weer aan de andere kant van de wereld.
  • De meeste kleren van fast fashion merken worden ontworpen om uit elkaar te vallen. De kledingindustrie is een weggooi-industrie geworden. Die vicieuze cirkel van goedkope kleding die snel vervangen wordt (zij het omwille van de kwaliteit, of omdat de lage prijzen mensen ertoe aanzetten sneller nieuwe kledij te kopen), waardoor je moet blijven kopen, is voor fast fashion merken een succesvol businessmodel gebleken.
  • Goedkoop bestaat niet. Jij betaalt misschien niet veel als je een kledingstuk in een fast fashion winkel koopt, maar iemand anders betaalt die prijs voor jou. De echte kostprijs van een t-shirt van vijf euro zit in de lage lonen, gevaarlijke werkomstandigheden en de miserie veroorzaakt door de immense druk van merken die hun kleding aan de laagst mogelijke prijs in de winkels willen hangen.
  • De meeste grote ketens (Zara, Mango, h&m, noem maar op) bieden tot wel 50 collecties per jaar aan. Die stortvloed aan collecties betekent niet alleen dat werknemers van fabrieken onder enorme druk komen te staan om die collecties op tijd te produceren, het betekent ook dat er op vlak van duurzaamheid natuurlijk overal bespaard wordt. Kledij moet zo snel mogelijk tegen een zo goedkoop mogelijke prijs geproduceerd worden. Dan is er natuurlijk weinig ruimte voor eerlijke lonen en wordt er vooral gedacht aan de goedkoopst mogelijke stoffen en productie.

Ik kan zo nog wel even doorgaan, maar je begrijpt wel waar ik naartoe wil. Er zijn oneindig veel redenen om deze industrie niet te steunen. Het goede nieuwe is dat dat kan! Stemmen met je portemonnee, bijvoorbeeld. Door kledij te kopen van merken die hier niet aan mee willen doen en je geld niet langer te besteden aan winkels die alleen maar rijker worden door moderne slavernij en milieuverontreiniging. Wist je trouwens dat Amancio Ortega, de eigenaar van Inditex (waartoe bv. Zara behoort), een van de rijkste mannen ter wereld is? En dat die dus zijn kapitaal vergaard heeft met de praktijken die ik hierboven heb opgesomd?

Tips om in de toekomst bewustere keuzes te maken in je kledingkast

Met stip op een: blijf jezelf informeren. Ik kan nu wel opsommen waarom het allemaal zo belangrijk is om niet voor fast fashion te kiezen, maar na een tijd vervaagt die boodschap. Ik kan het weten. Nadat ik Talking Dress gelezen had, dacht ik: ik loop nooit meer een fast fashion keten binnen! En waar was ik een paar maanden later? Juist, ja. Het is nu eenmaal heel verleidelijk om goedkope kleding te kopen, daar kan niemand onderuit. De blanke mannen aan het hoofd van die ketens zijn niet voor niets zo rijk geworden. Als je je eigen koopgedrag blijvend wilt veranderen, is het daarom belangrijk dat je je omringt met mensen die dat ook doen. Dat hoeft heus niet in real life, maar kan makkelijk online. Volg mensen op Instagram die ook met conscious fashion bezig zijn, lees blogs over duurzame en ethische mode (When Sara Smiles is bijvoorbeeld een hele goeie). Je kan er ook over lezen. In dat geval raad ik Talking Dress en Dit is een goede gids van Marieke Eyskoot aan. Of kijk de documentaire The True Cost, staat gewoon op Netflix. Het omgekeerde geldt trouwens ook: als je op Instagram alleen maar mensen volgt die elke dag naar Zara en Topshop gaan, zal je ook sneller in de verleiding komen om dat ook te doen.

Kijk goed wat er al in je kledingkast hangt. Conscious fashion betekent niet dat je in een keer twintig stuks gaat kopen van een duurzaam en ethisch merk, maar veronderstelt in de eerste plaats een mentaliteitswijziging. Je hebt niet voortdurend iets nieuws nodig. Waarschijnlijk heb je de meeste dingen al. En heb je nu echt tien broeken met stippen nodig? (Ik kijk naar mezelf.) Volgens Eyskoot is “een van de eerste plekken waar je duurzame kleding kunt vinden, […] je eigen kast. Hoe langer je doet met wat daarin zit, hoe beter.” Om een goed overzicht te krijgen van wat er eigenlijk al in je kast hangt, leg je bijvoorbeeld de inhoud van je kast integraal op je bed en hang je de kledingstukken systematisch terug. Op die manier zie je beter wat je wel en niet hebt.

Als je nog een kledingstuk mist of toch gewoon graag iets nieuws wilt kopen, kijk dan eerst bij tweedehands winkels of bij conscious fashion merken. In zekere zin is tweedehands kopen de meest duurzame oplossing. Die kleding is er immers al – er gaan geen nieuwe grondstoffen aan verloren, er gaat geen productieproces aan vooraf. Als je winkelen in fysieke tweedehands winkels moeilijk of overweldigend vindt (zoals ik), kijk dan eens op online platformen als United Wardrobe of Vestiaire Collective. Met beide websites heb ik goede ervaringen. Als je in tweedehands winkels niet vindt wat je zoekt of graag een leuk merk steunt, kijk dan eens op deze lijst voor een uitgebreid aanbod aan duurzame en ethische mode. Mijn persoonlijke favorieten zijn People Tree, Armedangels en P.i.C Style, allemaal zowel ethisch als duurzaam.

Ongeacht of je nu tweedehands koopt, shopt bij een bewust merk of toch gewoon een bezoekje brengt aan de grote ketens, stel jezelf altijd de vraag: ga ik dit meer dan 30 keer dragen? De #30wears regel helpt je om miskopen te voorkomen. Uiteindelijk is een aankoop van een duurzaam merk dat vervolgens jaren in je kast blijft hangen zonder gedragen te worden helemaal geen duurzame aankoop. Vind je iets bij een merk dat niet per definitie duurzaam of ethisch is, maar waar je zeker van bent dat je het vaak zal dragen, van goede kwaliteit is en je er niet meteen een duurzaam en/of ethisch equivalent voor vindt: koop het dan toch. Een tweede tip, ongeacht waar je koopt: kijk naar de materialen. Probeer polyester te vermijden, vooral als het kledingstuk gemaakt is van een mix van verschillende stoffen. Door die mix wordt het immers heel moeilijk om het materiaal te recyclen. Over het algemeen zou ik aanraden om natuurlijke stoffen boven synthetische stoffen te verkiezen, al zijn er natuurlijk altijd uitzonderingen op die regel. Ga voor jezelf na wat jij belangrijk vindt. Zelf koop ik uit ethische overwegingen liever geen leer meer, ook niet tweedehands, maar ik zou wel een tweedehands trui met wol verkiezen boven een nieuwe, synthetische trui.

Tot slot, draag zorg voor je kleding. Weird fact, ik hou zelf nogal van het proces van kleren wassen, maar ik besef dat dat niet voor iedereen geldt. Kijk altijd naar de labels voor je een kledingstuk wast. Die informatie staat daar meestal niet voor niets. De meeste kledingstukken kan je trouwens prima op 30° of zelfs koud wassen, tenzij ze heel vuil zijn misschien. Op die manier is het wasproces minder intensief voor je kleding en bespaar je ook op water en energie. Hang je kledij nadien netjes op of leg het in je kast, afhankelijk van het kledingstuk. Hier ben ik zelf iets minder goed in. Als kledingstukken kapot gaan, probeer ze dan eerst te herstellen. Probeer het zelf, of ga naar een retouchezaak of schoenmaker. Als je bedenkt welke weg je kleding heeft afgelegd vooraleer het in je kast terecht kwam, is het die zorg tenslotte wel waard. Toch?

Heb je na het lezen van dit artikel nog vragen over bewuste mode? Laat dan een comment achter, stuur me een mailtje of een bericht op Instagram! En een laatste tip in de marge, misschien wel de belangrijkste: als je nu denkt ‘misschien toch maar iets aan mijn koopgedrag veranderen’, heb er dan vooral plezier mee. Plezier hebben in wat je doet, is de beste manier om iets vol te houden.

Screentime I

Hoewel ik mijn schermtijd zoveel mogelijk probeer te beperken, ben ik zowel voor mijn werk als in mijn vrije tijd toch best vaak aan een scherm gekluisterd. Van YouTube-video’s tot series en films, ik kan gewoon heel erg genieten en ontspannen van leuke, mooie en/of interessante beelden. En omdat ik maandelijks wel wat bewegende beelden verzet, dacht ik: kan ik ze net zo goed delen. Onder het mom van ‘maak ik er toch nog iets productief van’, deel ik in screentime mijn favoriete schermgerelateerde content van de afgelopen tijd.

YouTube

(vlnr: What Olivia Did, Sustainably Vegan, Honeybunch of Onion Tops)

Ik geef het toe, YouTube is een van mijn grootste valkuilen. Je bent op zoek naar een bepaald onderwerp en plots beland je met een later afspelen-lijst van meer dan twintig video’s. Dat gevoel. Gedurende de afgelopen maanden ontdekte ik een aantal nieuwe favorieten, maar keek ik met net zoveel plezier naar kanalen die ik al jaren volg. Zo iemand is Olivia van What Olivia Did. Haar blog lees ik al zo lang als ik me kan herinneren en sinds een paar jaar maakt ze ook video’s. Ze profileert zichzelf niet per se als ethische of duurzame blogger, maar heeft er (in tegenstelling tot vele andere ‘grote’ bloggers en YouTubers) wel aandacht voor in haar content. Daarnaast vind ik haar als persoon ook gewoon heel leuk en hou ik erg van de esthetiek van haar video’s en foto’s. Ik genoot onlangs met name van haar Inside the Wardrobe of-serie met Brittany Bathgate, waarin toch een andere omgang met mode gepromoot wordt dan de fast fashion haul-cultuur die je tegenwoordig veel ziet op YouTube.

Iemand die ik vooral de afgelopen maanden meer ben beginnen volgen, is Immy van het kanaal Sustainably Vegan. Toen ik een tijd geleden pas begon met het reduceren van mijn afval, heb ik via haar kanaal niet alleen veel tips opgedaan, maar keek ik haar video’s ook om mezelf gemotiveerd te houden. Zoals de naam al weggeeft, vind je hier dus vooral video’s over een duurzaam en veganistisch leven. Als je geïnteresseerd bent in afvalvermindering, minimalisme, duurzame boekentips en veganisme, check dan zeker even dit kanaal. Een van de meest recente video’s over Plastic Free July vond ik bijvoorbeeld weer heel leerrijk.

Mijn favoriete YouTube-ontdekking van de afgelopen maanden is ongetwijfeld het kanaal Honeybunch of Onion Tops, een kanaal dat vooral in het teken staat van veganistische recepten. Met stip op een staat de ‘film essay x recipe series’ waarin telkens eerst een bekende film besproken wordt en zij nadien de meest iconische recepten uit die film namaakt, volledig veganistisch welteverstaan. Mijn favoriet uit die reeks is Julie and Julia. But vegan. Vooral omdat Julie and Julia een van mijn favoriete films aller tijden is (spoiler: zie hieronder meer), maar ook omdat de recepten uit die video zo ontzettend lekker zijn. Ik wil nu bijna elke middag die bruschetta met tomaten eten, het begint stilaan uit de hand te lopen. Bovendien vind ik haar stem en accent enorm ontspannend en leuk om naar te luisteren. Gewoon kijken en abonneren.

Films

(vlnr: Julie and Julia, The Guernsey Literary and Potato Peel Pie Society)

Julie and Julia dus. Na het kijken van die video kon ik gewoon niet anders dan een van mijn all time favorieten van onder het stof te halen. Helpt natuurlijk dat de film tegenwoordig op Netflix staat. Deze feelgood film (naarstig woord) is gebaseerd op het leven van Julie Powell, die op een moment waarin haar leven niet helemaal op rolletjes loopt, de uitdaging aangaat om in een jaar alle recepten uit het beroemde kookboek Mastering the Art of French Cooking van Julia Child op tafel te zetten en daar ook een blog over bij te houden. Simultaan met Julies verhaal laat de film ook de totstandkoming van het kookboek in de jaren ’50 zien. Op die manier worden Julies and Julia’s leven naast mekaar geplaatst. Wat ik zo leuk vind aan deze film? ETEN. ETEN. En nog eens ETEN. Parijs in de jaren ’50 en het ietwat rommelige, doch charmante appartement van Julie in Queens. De film werd geregisseerd door Nora Ephron en Meryl Streep en Amy Adams spelen de hoofdrollen. Streep speelt een magistrale Julia Child, trouwens.

Omdat we nog heel veel Bongo-, Vivabox- en andere bonnen hebben liggen en daar over het algemeen toch niets mee doen, besloten we die systematisch om te ruilen voor een bon waar je gratis mee naar de bioscoop kan. Ik ga nu even de zeurende grootmoeder uithangen, maar naar mijn gevoel is de bioscoop echt zo duur geworden. Die omgeruilde bonnen komen dus goed van pas. Goed, over de film dan: een tijd geleden gingen we naar The Guernsey Literary and Potato Peel Pie Society kijken, alweer een feelgood film (zou daar echt geen leuker woord voor bestaan?). De film speelt zich af in de jaren na de Tweede Wereldoorlog. Een jonge schrijfster uit Londen trekt naar het pittoreske eiland Guernsey om er een stuk te schrijven over The Guernsey Literary and Potato Peel Pie Society, een literair genootschap waar een grimmige geschiedenis achter schuilgaat. De Morgen noemde deze film “een warm bad” en daar kan ik het alleen maar mee eens zijn. De stereotype romance tussen de mooie blanke vrouw en de mooie blanke man hoefde voor mij niet echt, maar als je in de stemming bent voor een gezellige film die je doet herinneren aan de magische kracht van boeken en literatuur, is deze film zeker een aanrader.

Series

(Vlnr: Broadchurch, Line of Duty, The Handmaid’s Tale)

Ik moet toegeven dat ik geregeld het gevoel krijg dat ik alle écht goede series (The Bridge, Sherlock, GoT) intussen wel gezien heb. Afgelopen maand ontdekten we er toch weer twee die misschien niet helemaal bovenaan de lijst komen te staan, maar er zeker dicht tegenaan leunen. Mijn vriend en ik kijken dus graag thriller/detective/crime-achtige series. Daar zijn er ontzettend veel van, maar het verschil tussen een goede en een matige crime-serie is echt heel groot. Matige series vind ik, vooral in dit genre, geen plezier om naar te kijken. Daarom waren we heel enthousiast toen er plots een derde seizoen van Broadchurch op Netflix kwam. Deze serie speelt zich af in een klein Engels kuststadje (Broadchurch), waar zich elk seizoen een bepaalde misdaad onttrekt (hoe cliché). Wat ik zo goed vind aan deze serie, is 1) de manier waarop het misdaadverhaal in elkaar steekt (ik wist nooit voor de laatste aflevering wie het gedaan had) en 2) de dynamiek tussen de twee hoofdpersonages. Ik hou ook gewoon heel erg van kleine Engelse kuststeden, speelt ongetwijfeld ook mee.

Nog zo’n detectivereeks is Line of Duty, een reeks die focust op AC-12, een speciale eenheid die zich bezighoudt met de bestrijding van corruptie binnen het politieapparaat. Een net even wat andere insteek dus. Ook deze reeks is heel spannend, maar dan op een andere manier. In tegenstelling tot Broadchurch bijvoorbeeld weet je na een aantal afleveringen wel hoe de misdaad in elkaar zit (en dat is ook de bedoeling van de makers), maar gaat het er vooral om hoe de agenten van AC-12 de misdaad ontrafelen. Jammer is alleen dat enkel de twee laatste seizoenen op Netflix staan. De eerste twee konden we dus niet kijken en hoewel dat niet meteen een probleem is – je pikt de rode draad doorheen de seizoenen snel op, ook al heb je ze niet allemaal gezien – kan ik me voorstellen dat je je als kijker nog meer bij de serie betrokken voelt als je ook effectief alles gezien hebt. Toch krijgt ‘ie van mij zeker een acht op tien.

Een heel andere serie is The Handmaid’s Tale. Sinds ik wist dat het boek van Margaret Atwood verfilmd zou worden (zeg je dat zo, als het om een serie gaat?), dacht ik: eerst het boek lezen, dan de serie kijken. Tot ik besefte dat de serie nog maar een dag of drie online zou staan en ik het boek nog niet eens in mijn kast had. So I caved. Voor wie het verhaal niet kent: The Handmaid’s Tale speelt zich af in een dystopisch Amerika waar, onder andere door milieuverontreiniging, de geboortecijfers drastisch gedaald zijn en een fundamenteel christelijke groepering de macht heeft gegrepen om de samenleving te hervormen. Dat was zo ongeveer wat ik wist voor ik de serie begon te kijken en ik denk dat het effect van het verhaal daardoor ook des te groter was. Bij alles wat er zat aan te komen, bleef ik denken: neen, zo ver kunnen ze het niet drijven. En dan gebeurde het toch. Het gevoel dat ik bij deze serie had, kan ik nog het best samenvatten als oncomfortabel. Ik vond het niet leuk om naar te kijken, maar toch bleef ik zitten en wilde ik weten wat er zou gebeuren. Sinds kort is er ook een tweede seizoen uitgekomen, maar ik wacht wel even tot het op televisie komt. Kwestie van mezelf wat ademruimte te geven.

Dat waren mijn screentime-favorieten van de afgelopen maanden. Laat me zeker weten wat jullie de afgelopen tijd gekeken hebben en leuk vonden. Ik ben altijd op zoek naar nieuwe dingen om te kijken, zodat ik over een tijd misschien weer een nieuwe screentime-favorieten kan schrijven!

Waarom ik duurzaamheid nu zo belangrijk vind

Dat het niets uithaalt. Dat het moeilijk is. Dat het duur is. Dat je plots niets meer mag. Dat het zelfs vervelend is voor anderen. Er zijn tal van argumenten die mensen aanhalen om niets aan hun levensstijl te veranderen. En dat is oké. Ook al ben ik het niet eens met die argumenten, ik zal de laatste persoon zijn die iemand anders zegt wat ‘ie moet doen. Zolang iemand gelukkig is met het leven dat hij/zij leidt en de keuzes die hij/zij iedere dag maakt, is het mij allemaal eender. Maar ik kwam op een punt waarop dat voor mij niet meer gold; een punt waarop ik me niet meer goed voelde bij de dingen die ik deed, het voedsel dat ik at en de kleren die ik droeg. In dit artikel leg ik uit waarom.

In de podcast Het groene hart van gaat Jelle Derckx elke aflevering op zoek naar het groene hart van zijn gast. Ik zou liegen als ik zou zeggen dat ik er altijd al een gehad heb, zo’n groen hart. Ik kom bijvoorbeeld niet uit een per definitie groen gezin. De grootste ‘groene’ discussie die we als gezin hadden, ontstond naar aanleiding van de Dioxinecrisis in 1999 – ik was toen negen en mijn moeder besloot om voor de toenmalige groene partij te stemmen. Ik weet ook nog dat ik als kind bijzonder bezorgd was toen er in onze straat plots allemaal posters aan de vensters gehangen werden om te protesteren tegen de vervuilende invloed van fabrieken en de impact daarvan op de omwonenden. Toen ik mijn ouders vroeg wat die posters betekenden, was ik verbouwereerd dat iemand louter omwille van economisch winstbejag de aarde en de gezondheid van mensen zoveel schade toe zou brengen. Misschien waren er dus toch al ergens kiemen van een groen hart, maar dan vooral in theoretische zin. In de praktijk vond ik het allemaal maar vreemd: mensen die overal met de fiets naartoe gingen, geen auto hadden, geen vlees aten, rare kleren droegen. Mijn beeld van een duurzame levensstijl was heel typisch, omdat het beeld van ‘de groene hippie’ het enige was dat ik af en toe zag.

Ik denk dat de basis bij mij ontstaan is vanuit een diepgeworteld rechtvaardigheidsgevoel en een aversie voor onrecht, op welk vlak dan ook. In combinatie met een groot empathisch vermogen richtte dat rechtvaardigheidsgevoel zich in mijn geval al snel op dierenwelzijn. Liefde voor dieren had ik altijd al. Ik herinner me nog dat mijn grootvader eens een mapje voor me had gemaakt met “alle dieren van de wereld” en dat ik mezelf op speciale zomeravonden soms beloonde door in dat mapje te mogen kijken. Daarbij kreeg ik al snel hartpijn bij het besef dat sommige van de dieren uit mijn mapje door toedoen van de mens uitgestorven waren of op weg waren naar uitroeiing. Toen er in de klas eens een discussie georganiseerd werd over dierenrechten, was ik de enige die het onrechtvaardig vond dat dieren gebruikt worden als proefdier om allerlei testen op te doen, vaak voor producten die voor de mens een pure luxe vormen. Omdat vrienden van mijn ouders geregeld vegetarisch aten, begonnen we thuis ook af en toe Quorn te eten in plaats van hamburger of biefstuk. Ik wist dus al dat vleesvervangers best oké waren en ik dacht geregeld na over vegetarisme, maar toch besloot ik telkens dat de opoffering te groot zou zijn. Ik denk dat ik vooral schrik had om ‘anders’ te zijn of al te zeer de aandacht op mezelf te vestigen door een keuze die op dat moment lang niet mainstream was. Ik stelde de keuze dus altijd uit. Tot ik op een dag een kunstig filmpje zag van een slager die een varken aan stukken sneed, allemaal heel mooi in beeld gebracht, bedoeld om zijn ambacht in de verf te zetten. Ik moest bijna overgeven. Toen besloot ik dat het genoeg was. Op mijn negentiende werd ik dus vegetariër.

Na enkele jaren besloot ik ook geen cosmetica of verzorgingsproducten meer te kopen die op dieren getest zijn. Het leek mij absurd dat dieren, waar ook ter wereld, in Europa of in China, moeten lijden voor producten die mensen niet eens echt ‘nodig’ hebben. Door blogs als Naoki wist ik bovendien dat er heel veel andere, kleine en leuke merken zijn met een betere ethos dan de cosmeticagiganten die je overal in de winkels ziet liggen. Merken die begaan zijn met de wereld, mens en dier. Nadat ik besloot vooral aan die merken mijn geld uit te geven, kwam ik via blogs en youtube ook steeds vaker in aanraking met veganisme. Ik kende op dat moment al een aantal mensen die veganist waren, maar had me nog nooit echt verdiept in de beweegredenen erachter. Ik vond veganisme toen ook nog best extreem. Alsof je helemaal niets meer zou mogen eten. Ik begreep bovendien niet wat er dan precies mis was met dierlijke producten als melk, kaas en honing. Toen ik eens googlede “Why I became vegan”, ging er een hele wereld voor me open. Sindsdien hoeft niemand mij meer te overtuigen van wat er mis is met de consumptie van dierlijke producten. Toch zou ik mezelf geen veganist noemen. Sinds geruime tijd eet ik thuis zo goed als 100% plantaardig en probeer ik ook buiten de deur geregeld plantaardig te eten, maar dat lukt (nog) niet altijd. Als je er graag een stempel op plakt – maar dat doe ik liever niet – zou je kunnen zeggen dat ik een flexanist ben.

Goed. Tot hiertoe beperkte mijn groene hart zich dus vooral tot een hart voor dieren. Langzaamaan begon ik mijn blik te verruimen naar andere aspecten van mijn levensstijl, die, daar kwam ik later achter, niet altijd strookten met wat ik theoretisch gezien belangrijk vond. Ik las het boek Talking Dress van Marieke Eyskoot, die me met de neus op de feiten drukte over de omstandigheden waarin fast fashion geproduceerd wordt en me stil deed staan bij de vervuilende productieprocessen en materialen die er in de mode-industrie gebruikt worden. Naar aanleiding van dat boek ging ik me in eerste instantie meer focussen op ethische kledingmerken – merken dus die garanderen dat hun kledij gemaakt wordt door arbeiders die daar een degelijk loon voor krijgen en op een menselijke manier behandeld worden. Een hele tijd later pas kreeg ik ook oog voor duurzame mode en begon ik het niet alleen belangrijk te vinden wie mijn kledij gemaakt had, maar ook hoe en met welke materialen die kledij gemaakt werd. Daar heeft Marieke Eyskoots andere boek, Dit is een goede gids, een boek dat ik zowat beschouw als mijn ‘groene bijbel’, ongetwijfeld een belangrijke rol in gespeeld.

Door me dus geleidelijk aan te verdiepen in andere vormen van ethisch en duurzaam leven, begon ik meer en meer het bredere plaatje te zien. Ik was vegetariër geworden omdat ik geen dieren meer wilde eten, flirtte met het veganisme omdat ik ook op andere vlakken niet wilde bijdragen aan dierenleed. Door die beslissingen verduurzaamde ik onbewust mijn levensstijl, maar dat was op dat moment niet het doel. De gunstige effecten van vegetarisme en veganisme op klimaatverandering waren voor mij nog vooral een leuk extraatje. Door meer boeken, artikels en blogs te lezen en mensen te volgen op sociale media die zich inzetten voor dieren én klimaat, begon het bij mij te dagen dat het een niet zonder het ander kan. De schrijnende foto’s die National Geographic een paar maanden geleden postte over het desastreuze effect van onze afvalproductie op de planeet, maken dat voor mij meteen duidelijk. Als ik zo’n zeepaardje met een wattenstaafje zie ronddrijven, breekt mijn hart. Na het zien van Leonardo Dicaprio’s documentaire Before the Flood was ik helemaal om. De manier waarop wij, en dan denk ik vooral aan ‘wij, Westerlingen’, leven, verwoest deze planeet. Je kan dan wel heel leuk doen over het verduurzamen van je levensstijl, daar ben ik helemaal voor, maar het komt erop neer dat een koerswijziging absoluut noodzakelijk is als we nog iets aan de situatie willen veranderen. Het onrechtvaardige van klimaatverandering en milieuvervuiling is natuurlijk dat, zoals zo vaak, degene met de grootste impact niet het eerste slachtoffer is en daardoor weinig of geen directe gevolgen ondervindt van zijn/haar acties en gedrag. In zekere zin is dat natuurlijk onzin. Iedereen ondervindt gevolgen van klimaatverandering. Terwijl ik dit schrijf, loopt iedereen in België al weken te zweten door ongebruikelijk tropische temperaturen, maar ofwel worden die gevolgen als ‘alleen maar leuk’ gezien (elke dag meer dan 30°, kan niemand iets op tegen hebben, toch?), ofwel worden die helemaal niet aan klimaatverandering gelinkt. En in vergelijking met andere delen van de wereld, waar door de stijging van de zeespiegel verschillende delen land onbewoonbaar geworden zijn en mensen op zoek moeten gaan naar een nieuwe plek om te blijven (pun intended), valt het bij ons allemaal nogal mee.

Uiteindelijk komt het voor mij hier op neer. Als ik beelden zie van een orang-oetan die een bulldozer probeert te stoppen, omdat het  bos waarin hij woont omgehakt is om palmolieplantages op te kunnen neerpoten, wil ik het gevoel hebben dat ik daar zo min mogelijk aan bijdraag. In het beste geval wil ik leven op een manier die zo min mogelijk schade toebrengt aan anderen, hoe groot of hoe klein je dat ook wil interpreteren. Ik ben ervan overtuigd dat ik daarvoor niet moet verkassen naar een hutje in het bos, maar dat een eco-positieve levensstijl net zo goed mogelijk is in een appartement in de stad. Van de podcast die ik hierboven noemde, Het groene hart van, heb ik vooral twee dingen onthouden. In de aflevering met Guido Weijers, een man waar ik nog nooit van gehoord had, refereerde Weijers naar een liedje van een Nederlandse popgroep uit de jaren tachtig. Het liedje heet ‘later is al lang begonnen’ en Weijers haalde het aan om duidelijk te maken dat uitstellen op dit moment geen zin meer heeft. Er is geen later, er is alleen maar nu. Denken dat je ‘misschien volgend jaar wel eens’ zult beginnen met je leven te verduurzamen, is uitstelgedrag met een nefaste invloed. In diezelfde aflevering ging het over Weijers’ motivatie om vegetarisch te eten en hoe hij reageert als mensen hem zeggen dat een individuele actie globaal gezien toch geen zin heeft. Daarop repliceerde hij dat zelfs als dat argument al zou kloppen (uiteraard niet), het er in de grond op neerkomt jezelf de volgende vraag te stellen: “wie wil je zelf zijn?”. Het gaat er niet om hoe groot je impact nu precies is, het gaat erom dat je kunt antwoorden op de vraag “wat heb ik gedaan om deze situatie beter te maken?”. Sindsdien blijft die vraag maar in mijn hoofd spoken. Het antwoord dat ik er voorlopig op heb, is dat ik iemand wil zijn die respect heeft voor de wereld, dieren en mensen, en me daarnaar wil gedragen. Hoe cheesy dat ook mag klinken. Ik wil me gedragen naar wat ik belangrijk vind, geen deel zijn van industrieën waar ik niet achter sta, mijn geld besteden aan bedrijven die een positieve verandering teweeg willen brengen.

Begrijp me niet verkeerd, ik maak ook niet 100% van de tijd de meest duurzame keuzes. Op momenten dat ik me sowieso al niet zo goed voel, loop ik soms vloekend door de supermarkt op zoek naar broodbeleg in een glazen potje en koop ik uiteindelijk toch iets in plastic verpakking. Gedurende de afgelopen jaren heb ik heus niet alleen maar kleren gekocht bij merken die ethisch en duurzaam zijn. Ik neem soms de auto als dat nu eenmaal beter uitkomt en ik douche nog altijd veel te lang, omdat douchen nu eenmaal een moment van ontspanning is voor mij. Soms voel ik me daar achteraf slecht over, maar dat schuldgevoel probeer ik meer en meer om te buigen tot iets positiefs. Het heeft nu eenmaal geen zin om je slecht te voelen als je bv. probeert minder vlees te eten, maar daar niet altijd succesvol in bent. Ik ben ervan overtuigd dat het vooral gaat om de intentie en dat niemand die probeert duurzamer te leven daar elk moment van de dag in slaagt. En dat is niet erg. In sommige gevallen is meedoen inderdaad belangrijker dan winnen.

Als ik deze tekst herlees, wordt mij vooral duidelijk dat mijn buikgevoel nooit veranderd is. Ik heb altijd al belangstelling gehad voor het welzijn van dieren en mensen, voor de natuur en de impact van een kapitalistisch systeem op de gezondheid van natuur, dier en mens. Het bewustzijnsproces dat ik de afgelopen tien jaar heb doorgemaakt (en nog steeds doormaak), heeft er alleen voor gezorgd dat ik dat buikgevoel stelselmatig naar de praktijk ben gaan omzetten. Dat wat ik doe, overeenkomt met hoe ik denk. En dat doe ik zowel voor de wereld rond mij, maar ook voor mezelf.

Als je jezelf hierin herkent,
– of misschien wel helemaal niet, maakt niet uit, doe dan ook maar –
stel jezelf dan ook even die vraag:

Wie wil jij zijn?

#eenplekomtelezen: juni update + nieuwe vs. tweedehands boeken

Wat ik in juni gelezen heb

Juni was niet mijn beste leesmaand. Dat heeft een aantal oorzaken. Dat ik veel last had van nek- en hoofdpijn bijvoorbeeld, maar ook dat ik besliste om me door deze kanjer te wroeten. De verborgen geschiedenis van Donna Tartt is zo’n boek dat ik altijd zal associëren met de boekenkast van mijn moeder. Omdat het er naar mijn gevoel altijd in heeft gestaan (het boek kwam uit in 1992, ik was toen twee jaar) en omdat het zo’n boek is dat omwille van de omvang alle aandacht naar zich toetrekt. Ik had van veel mensen gehoord dat dit echt hun lievelingsboek is en dat ze wouden dat ze het konden ‘on-lezen’, zodat ze het nadien opnieuw voor de eerste keer zouden kunnen lezen. Af en toe hoorde ik ook wel eens iets negatiefs, over ‘te lang’, ‘te saai’, ‘onnodig’, maar ik hou wel van lang uitgesponnen romans die nergens naartoe lijken te gaan, dus ook de negatieve feedback bevestigde voor mij vooral het gevoel dat het stilaan tijd werd dat ik Donna Tartt op mijn lijstje zette.

Achteraf gezien begrijp ik de kritiek. Ik denk niet dat De verborgen geschiedenis een boek is dat iedereen kan plezieren. Ik was vooral gecharmeerd door de focus op Griekse literatuur, waardoor ik me weer even in de lessen Grieks op de middelbare school voelde, en de opbouw van de personages, die bijna allemaal onbetrouwbaar en strontvervelend zijn, maar niet op een afstotende manier. Ik hou meestal helemaal niet van bewust onaangename personages, maar voor de personages van Tartt voelde ik wel wat. Wat het boek voor mij zo goed maakt, is de stijl waarin Tartt schrijft. Wat een mooie zinnen. Ook een pluim voor de vertaling trouwens. Wat mij betreft vier sterren, dit boek. (Maar stiekem ook wel blij dat ik het ein-de-lijk uit heb!)

Tegelijkertijd las ik The Multi-Hyphen Method van Emma Gannon. Juni ’18 = WK voetbal = televisie die vaak aanstaat = minder tijd om geconcentreerd te lezen. Donna Tartt lezen tijdens een voetbalmatch bleek al snel een grote no-no, dus besloot ik mijn e-reader nog eens van onder het stof te halen. Ik kreeg deze e-reader eens voor een verjaardag en heb er sindsdien een haat-liefdeverhouding mee. Ik gebruik hem meestal voor boeken waarvan ik op voorhand weet dat ik ze waarschijnlijk niet zal willen herlezen of voor boeken die moeilijk te krijgen zijn. Ik was al een tijdje aan het wachten op de publicatie van Emma Gannons nieuwe boek – ik luister wel eens naar haar podcast – en met die WK-gekte leek het me het ideale moment om het te lezen. Voor dit soort niet al te zware non-fictie heb ik minder nood aan stilte. De ondertitel van het boek luidt: ‘Work less, create more, and design a career that works for you’. Dat is ook waar het boek over gaat: je tijd nuttiger besteden en daardoor creatiever zijn, op een manier die werkt voor jou. Het is een reflectie op de moderne werkomgeving, op een generatie zonder welomlijnde job, maar met veel /’en in een twitter- of instagrambio. Hoewel het boek nogal repetitief is en de boodschap ook zou kunnen overbrengen in ruim de helft van het huidige aantal pagina’s, vond ik het interessant om te lezen. Ik heb er zeker ook enkele tips van opgestoken die ik dagelijks toepas.

Nieuw vs. tweedehands: waar koop ik mijn boeken?

Hoewel het nu vast logischer geweest was om een betoog af te steken over fysieke vs. e-boeken (komt er ooit misschien nog aan), zou ik het graag hebben over een onderwerp dat door de boeken hierboven in zekere zin eveneens ingeleid wordt. Ik kocht De verborgen geschiedenis voor een paar euro in een kringwinkel, het boek van Emma Gannon kocht ik bij gebrek aan beter op bol.com. Omdat ik omwille van nogal voor de hand liggende redenen een sterke voorstander ben van een circulaire economie, kocht ik mijn boeken tot voor kort het liefst tweedehands. Ik kocht ze in kringwinkels of in de Oxfam bookshop. Toen bekeek ik op een dag deze video van Olivia Pope, waarin ze de voor- en nadelen van nieuwe en tweedehands boeken op een rijtje zet. Waar het, in het kort, op neerkomt, is dat tweedehands boeken inderdaad bijdragen tot een circulaire economie, duurzamer zijn en je er, afhankelijk van waar je de boeken koopt, geld mee doneert aan een goed doel, maar ook dat de boekenindustrie het geld van nieuwe boeken goed kan gebruiken. Als je een nieuw boek koopt, krijgen verschillende actoren in de boekenindustrie (van de auteur tot de uitgever tot de boekverkoper) daar natuurlijk (een beetje) geld voor. Dat is niet zo als je een tweedehands boek koopt. Omdat ik weet dat zowel auteurs als boekhandelaars nu niet meteen zwemmen in het geld, vind ik het wel belangrijk om daar rekening mee te houden.

Ik doe het daarom als volgt. Als ik een bepaald boek wil kopen, kijk ik eerst bij een onafhankelijke boekenwinkel. Aangezien de verkoop van papieren boeken daalt en onafhankelijke boekenwinkels toch de meest kwetsbare schakel zijn in de boekenverkoop, probeer ik die boekenwinkels zoveel mogelijk te steunen. Als ik het betreffende boek daar niet kan vinden, ga ik kijken bij ketens als Fnac en Standaard Boekhandel. Die ketens hebben mijn geld weliswaar iets minder hard nodig, maar ik steun alsnog de auteur met mijn aankoop. Vooral bij beginnende auteurs vind ik dat belangrijk. Als ik het boek ook daar niet vind, bestel ik het online via bol.com of the book depository – als plan C, zo’n beetje. Ik koop ook nog boeken in kringwinkels en andere tweedehands winkels. Daar kijk ik meestal gewoon wat er op dat moment in de rekken staat en laat ik me verrassen. Het leuke van tweedehands boeken is dat ze in vergelijking met een nieuw boek veel minder geld kosten. Daardoor ben je al sneller geneigd om een boek waar je niet helemaal zeker van bent toch te proberen. Op die manier heb ik al veel boeken en auteurs ontdekt die tot mijn favorieten behoren! Doorgaans koop ik dus iets meer nieuwe dan tweedehands boeken, maar ik streef naar een gelijke verdeling van de twee. Daar voel ik me, met alle pro’s en cons in het achterhoofd, het beste bij.

Ik begrijp natuurlijk dat ik vanuit een geprivilegieerde positie spreek: ik heb geld om nieuwe boeken te kunnen kopen. Voor wie een kleiner budget heeft om aan boeken te kunnen spenderen, zijn tweedehands boeken en bibliotheken natuurlijk helemaal prima. En voor wie nu eenmaal dol is op de zoektocht naar een tweedehands boek of graag rondneust in de lokale bibliotheek uiteraard ook. Uit ervaring weet ik dat bibliotheken in mijn geval meestal gelijk staan aan hoge boetes, dus boeken lenen doe ik er weinig. Ik vind het vaak wel leuk om er naar de boeken te kijken en inspiratie op te doen. Ieder zijn meug, of hoe gaat dat gezegde? Hoe staan jullie tegenover nieuwe vs. tweedehands boetes? Of toch liever gewoon naar de bib? Tot volgende maand voor een nieuwe leesupdate!

Groene hotspots in Maastricht

Een paar dagen geleden stond er een dagje Maastricht op de planning. Mijn vriend en ik zijn allebei opgegroeid in Belgisch Limburg en dus zijn we allebei wel bekend met de stad, maar gedurende de laatste jaren zijn er veel leuke nieuwe winkels en eetgelegenheden bijgekomen. Daarom leek het ons leuk om er nog eens een dagje heen te gaan. En leuk was het inderdaad! We zagen ons er zelfs al wonen, stel je voor. Hieronder geef ik je enkele eet- en winkeltips voor als je zelf een dagje Maastricht plant.

Eten en drinken

Lunchen deden we bij de Brandweerkantine. In deze voormalige brandweerkazerne kan je iedere dag terecht voor ontbijt, lunch, hapjes en avondeten. Op de menukaart vind je een aardig aanbod vegetarische en veganistische opties. Ik had al veel positieve dingen gehoord over deze plek, zowel over het eten als over het interieur. De ‘kantine’ is namelijk ingericht met spulletjes uit de tijd dat het pand gebouwd werd. Heel leuk en gezellig! De veganistische opties spraken me niet zo aan en ik koos daarom voor een bagel met creamcheese, granaatappel en munt. Omdat ik amper nog dierlijke producten eet, viel de creamcheese nogal zwaar op mijn maag, maar de combinatie was heel lekker! Gewoon even onthouden dat ik in het vervolg toch beter een vegan gerecht kies. Mijn vriend had een pitta met falafel – niet horen klagen. Een voordeel is ook dat de zaak heel ruimtelijk is. Dat geeft niet alleen een open en ietwat industrieel gevoel, het zorgt er ook voor dat je bijna altijd een plaatsje vindt.

Het was die dag behoorlijk warm en dus gingen we snel op zoek naar een volgend plekje om de schaduw op te zoeken en een drankje te drinken. Dat plekje vonden we bij Kafethéa, een koffiebar en vegan bakery. Hoewel deze zaak veel kleiner is dan de Brandweerkantine, doet het interieur er wel een beetje aan denken. Veel leuke vintage spullen en plantjes (altijd een winnaar!). Bovendien is de toog gevuld met boeken. Ik bedoel, wat wil je nog meer? Omdat het kleiner is, heb je hier ook veel meer het huiskamergevoel. Wij dronken een lekkere huisgemaakte limonade. De verleiding was groot om een portie american pancakes met oreo’s te bestellen, maar gezien mijn creamcheese-maagproblemen lieten we dat wijselijk voor een volgende keer.

Minpunt aan zowel de Brandweerkantine als Kafethéa is dat ze nog plastic rietjes gebruiken. Ik had misschien op voorhand moeten zeggen dat ik er geen wilde, maar als een zaak uit zichzelf geen/papieren/herbruikbare rietjes bij de drankjes meegeeft, vind ik dat toch altijd een plus!

Boeken en tweedehands

Oké, strikt genomen is dit geen groene hotspot, maar ik kan geen bezoek brengen aan Maastricht zonder een stap te hebben gezet in Boekhandel Dominicanen, een immense boekenwinkel gevestigd in de Maastrichtse Dominicanenkerk. Als je er nog nooit geweest bent en van boeken houdt, ga er dan zeker heen! Het aanbod is groot en de temperaturen zijn koel. Je kan er rustig tussen de boeken snuisteren of op zoek gaan naar een bepaald boek zonder dat je je een weg moet banen tussen de andere klanten, zoals in kleinere boekhandels wel eens het geval is. En het ziet er natuurlijk ook best apart uit, een boekhandel in een kerk. Ik kocht er zowaar mijn eerste boek ooit over economie. Nooit gedacht dat dat nog zou gebeuren. Donuteconomie van Kate Raworth gaat over een circulaire economie waarin de natuur niet langer de blinde vlek vormt, maar samen met de mens centraal staat.

Ik had een aantal vintage winkels op de planning staan, maar het was zo warm dat ik geen zin had om naar kleren te kijken, laat staan ze te passen. Die schrapten we dus van het lijstje, maar als je op zoek bent naar vintage kledij in Maastricht, kan je altijd Magnolia Vintage, We-ar vintage of Giensch eens proberen. In de Brandweerkantine doen ze om de zoveel tijd in samenwerking met Magnolia Vintage een kilosale. Als je liefst tweedehands/vintage koopt, loont het dus vast om hun Facebookpagina in het oog te houden.

In plaats van de geplande vintage winkels, brachten we een bezoekje aan Kringloop Zuid. Deze kringwinkel ligt even buiten het centrum, maar als je geluk hebt, vind je hier hele leuke dingen. Ik scoor er altijd een aantal boeken – zo ook deze keer. In Belgische kringwinkels vind ik in de boekenafdeling eigenlijk nooit wat, maar hier moet ik zelfs heel kieskeurig zijn of ik kom met tien boeken aan de kassa. Een tijd geleden kochten we hier ook onze eettafelstoelen, voor een prikje. De buit bestond behalve twee boeken uit een theepot die goed van pas komt om mijn losse thee in te bewaren. Over de voor- en nadelen van nieuwe vs. tweedehands boeken komt er volgende week trouwens een artikel online.

Na het schrijven van deze post wil ik eigenlijk meteen weer terug! Ik vind Maastricht echt zo’n leuke stad. Wat zijn jullie favoriete hotspots in Maastricht?

#meiplasticvrij – terugblik

Een paar weken geleden schreef ik al eens een #meiplasticvrij update. Toen waren we halfweg. Nu we inmiddels alweer midden juni zijn, leek het me het geschikte moment om terug te blikken op een volledige maand plasticvrij (dat was tenminste het doel), hoe het ons bevallen is en hoe we ondertussen omgaan met plastic afval. 

foto OHNE, verpakkingsvrije winkel Gent

Alles wat ik in die vorige post schreef, geldt nog steeds. Dat het confronterend is als je eenmaal let op de hoeveelheid plastic die wij dag in dag uit consumeren. Dat het verrijkend en motiverend is om op zoek te gaan naar alternatieven. Dat het soms somber stemt, omdat je voortdurend tegen de stroom in moet zwemmen. Als ik terugblik op die plasticvrije maand, overheerst bij mij vooral een positief gevoel. Ik vond het leuk om andere dingen te proberen, nieuwe winkels te bezoeken, bewuster te zijn van mijn impact. Ik ben ervan overtuigd dat dat ook de sleutel is om het vol te houden en het een deel te laten worden van je levensstijl. Zodra het niet meer leuk is en plastic ontwijken enkel nog als een zware opdracht aanvoelt, wordt het ongetwijfeld veel moeilijker om ermee door te gaan. Daarom is het ook belangrijk dat je de druk bij jezelf niet te groot laat worden. Het is geen ramp als je af en toe niet anders kan dan iets te kopen dat verpakt zit in plastic. Voor een perfectionist als mezelf is dat soms moeilijk te aanvaarden, maar als je jezelf voortdurend kwalijk neemt wat je zogenaamd ‘niet goed’ doet in plaats van te focussen op wat je wel ‘goed’ doet, raak je vroeg of laat gedemotiveerd en sla je het roer waarschijnlijk weer in de omgekeerde richting om. Er is ook niet zoiets als ‘niet goed’ en ‘wel goed’. Doe gewoon wat je kan, waar jij je comfortabel bij voelt. Ook kleine veranderingen kunnen soms belangrijk zijn. Streven naar minder plastic is geen race naar perfectie. Wij kopen bijvoorbeeld ook nog gewoon voorverpakte tortilla’s, omdat we niet zo’n helden zijn met deeg en zulke dingen moeilijk vinden om zelf te maken. Ik zou me nu dus blind kunnen staren op die plastic verpakking van die tortilla’s die we alsnog kopen en me daar slecht door voelen, terwijl het voor 90% van onze boodschappen wél gelukt is om plastic verpakkingen te ontwijken. Oké, je moet op zoek blijven gaan naar alternatieven, maar zolang je die nog niet gevonden hebt, focus je maar beter op de positieve dingen.

Onze boodschappenroutine is gedurende de maand mei en (spoiler!) de dagen sindsdien niet veel veranderd. Eten kopen we gespreid. Havervlokken, andere ontbijtgranen, pasta, rijst, etc. halen we bij de verpakkingsvrije winkel, fruit en groenten op de biomarkt. Sinds ik ontdekte dat er in de verpakkingsvrije winkel fruit en groenten geleverd worden op dinsdag, ga ik op die dag soms ook naar daar om aardbeien te kopen. Aardbeien vinden zonder plastic doosje bleek namelijk een hele opgave. De verpakkingsvrije winkel is voorlopig de enige plaats waar ik ze vond met een kartonnen verpakking. Als we onvoorzien nog extra groenten nodig hebben, halen we die weliswaar in de supermarkt, maar dan enkel zonder plastic verpakking. Water drinken we gewoon van de kraan en onderweg gebruik ik een herbruikbare waterfles. Voorts drink ik enkel (losse) thee en af en toe limonade uit een glazen flesje. Plantaardige melk kopen we nog in de gewone supermarkt, maar misschien probeer ik het binnenkort wel eens zelf te maken. Als ik op een dag heel moedig ben.

foto bioMARKT Gent Sint-Pieters

Ook in de badkamer en de keuken hebben we een aantal veranderingen doorgevoerd. De huidverzorgings- en make up-producten die ik nog had, gebruik ik op en vervang ik door alternatieven in glas. Mijn reguliere tandenborstel heb ik aan de kant gezet voor een bamboe exemplaar dat overigens verrassend goed bevalt! Shampoo gebruiken we ook op en gaan we nadien bijvullen in de verpakkingsvrije winkel of vervangen we door shampoobars. Hetzelfde geldt voor douchegel. Zodra mijn scheermesjes op zijn, stap ik over op een safety razor en binnenkort hoop ik ook wasbare wattenschijfjes en maandverband uit te testen. Het enige waar we in de badkamer nog tegenaan kijken is onze tandpasta. Ik gebruik intussen eentje die natuurlijker is dan de doorsnee tandpasta, niet op dieren getest en vegan, maar helaas wel verpakt in een plastic tube. Ik heb online wel al enkele alternatieven gevonden, maar sta dan weer weigerachtig tegenover het gebrek aan fluoride (hoewel ik onlangs las dat fluoride ook nadelen heeft).

Onze wasjes doen we met het vloeibare wasmiddel van Seepje, gemaakt van superschillen uit Nepal en dus veel zachter voor je kleding en voor het milieu. Helaas zit die van ons in een (gerecycleerde) plastic fles. Die gaan we dus waarschijnlijk hergebruiken in de verpakkingsvrije winkel. Als wasverzachter (heb je trouwens niet echt nodig, maar ik hou wel van zachte, welriekende wasjes) gebruik ik azijn (opnieuw uit de verpakkingsvrije winkel) en enkele druppels lavendelolie. Werkt prima! Voorheen gebruikten we een wasverzachter van Ecover, maar sinds het bedrijf overgenomen is door de multinational SC Johnson, koop ik er sowieso liever geen producten meer van. Ook ons afwasmiddel en het product voor de vaatwasser gaan we bijvullen. Om te kuisen wil ik binnenkort eens experimenteren met een mengsel van azijn, water en essentiële olie – spannend!

foto’s bioMarkt Gent Sint-Pieters

Om Mei Plasticvrij met een dramatische vraag te besluiten: heeft het ons leven veranderd? Ja en neen. De actie kwam voor ons op het juiste moment, aangezien mijn vriend en ik al aan het nadenken waren over onze (plastic) afvalberg, maar nog een duwtje in de rug nodig hadden. We hebben niet meteen de ambitie om volledig zero waste te gaan (je weet wel, die mensen die het afval dat ze gedurende een jaar produceren kunnen verzamelen in een kleine mason jar), maar blijven er wel zoveel mogelijk aan doen om ons plasticverbruik tot een minimum te beperken. Als we naar onze vuilniszak kijken, lijkt dat ook aardig te lukken. Terwijl we voorheen bijna iedere week een volle vuilniszak buitenzetten, komen we er nu véél langer mee toe. En dat bovendien zonder dat we het gevoel hebben dat we drastische of echt moeilijke veranderen hebben moeten doorvoeren. Het gaat, denk ik, vooral om kleine dingen. Je hoeft je leven niet volledig om te gooien om resultaat te zien.

Een gevolg van ons voornemen om zo weinig mogelijk plastic te kopen, is trouwens dat we gewoonweg veel minder kopen. Snoepjes, koekjes, chips? Hebben we in principe niet nodig en kopen we dus ook niet of alleszins veel minder. Maakt het ook nog eens gezonder. Het aanbod in de supermarkt is veel beperkter en dus kom je minder snel thuis met dingen die je eigenlijk toch niet echt nodig had. Keuzestress hoort er dus ook niet meer bij! Op die manier vang je ook de meerprijs van bv. biologische fruit en groenten op. In principe kopen we nu minder, maar betere producten en houden onze uitgaven zich daardoor in evenwicht. Om een lang verhaal kort te maken: ik denk niet dat we nog terug gaan naar hoe we voor Mei Plasticvrij met afval omgingen. In de eerste plaats omdat we echt bewust zijn van de noodzaak ervan, maar ook omdat het leuk is en veel energie geeft. Dat betekent niet dat we onder alle omstandigheden plasticvrij leven, maar we doen wel ons best. En dat is, altijd, het belangrijkste.

#eenplekomtelezen – mei update

Een plek om te blijven is vooral een blog over duurzaam en (licht)groen leven, maar omdat boeken en literatuur mijn andere grote passie zijn, leek het me leuk om ook daar af en toe wat over te schrijven. Om het allemaal wat overzichtelijk te houden, bedacht ik #eenplekomtelezen, een maandelijkse update waarin ik vertel over de boeken die ik die maand gelezen heb of waarin ik andere boekgerelateerde content deel. Hier komt dus de eerste! 

Zoals ik in eerdere blogposts al schreef, stond mei vooral in het teken van onze verhuizing. Verhuizen betekent stress. En stress betekent comfort reads. De Harry Potter-serie is voor mij de ultieme comfort read. Omdat ik de serie al zo vaak gelezen heb, ken ik het verhaal, maar weet ik dus ook dat ik me in een wereld onderdompel waar ik me veilig in voel. Het fijnste aan de Harry Potter-boeken is voor mij dan ook niet de spanning van de verhaallijn, maar zijn net die momenten waarop er zo goed als niets gebeurt, momenten waarin Harry, Ron en Hermione gewoon op Hogwarts zijn en J.K. Rowling op magistrale wijze (ja, fan hoor) haar wereld en personages opbouwt. Harry Potter and the Goblet of Fire was voorheen zeker niet een van mijn favorieten uit de reeks, maar ik heb er deze keer veel meer van genoten dan ik verwacht had. Ik vind de Quidditch World Cup sowieso een heel leuk begin van het boek, maar ook de relatie tussen Harry en Sirius wist mij deze keer veel meer te raken. Leuk hoe bij elke herlezing andere dingen opvallen en naar de voorgrond treden.

Tot een paar jaar geleden las ik voornamelijk boeken in het Nederlands, maar mijn liefde voor Nederlandstalige auteurs ebde langzaam maar zeker weg. Omdat ik het gevoel had dat er vooral aandacht was voor een bepaald soort boeken: door blanke, zelfgenoegzame mannen voor blanke, zelfgenoegzame mannen. Dat soort boeken hoef ik niet meer. Onder invloed van booktube (lees: youtubers die video’s maken over boeken) begon ik meer en meer Engelstalige boeken te lezen en kwam mijn liefde voor lezen en literatuur weer terug. Omdat ik ook boeken recenseer voor Mappalibri kreeg ik een tijd geleden De avond is ongemak van Marieke Lucas Rijneveld in handen, en onder invloed daarvan ging ik op zoek naar nieuwe, vrouwelijke stemmen in de Nederlandse literatuur. Marjolijn van Heemstra is daar ongetwijfeld een van. En we noemen hem is het relaas van een zoektocht naar een mysterieus familielid waar door de jaren heen een mythe over ontstaan is die niemand nog kan verifiëren of ontrafelen. Het is een toegankelijke reflectie over geschiedenis en de kracht van verhalen, een boek dat zich afvraagt wat het betekent om een kind te krijgen in een wereld waarin de lijn tussen waarheid en leugen steeds vager wordt. Omwille van die onderwerpen vond ik het een heel interessant boek, mooi geschreven ook. Gedurende de tweede helft begon het wel wat te sleuren en moest ik vaker op zoek gaan naar motivatie om weer verder te lezen.

Een ander boek dat zeker op het lijstje van vernieuwende, Nederlandstalige aanwinsten mag is Concept M van Aafke Romeijn. Tijdens het lezen was ik ervan overtuigd dat dit mijn lievelingsboek van de maand zou worden. Werd het uiteindelijk niet, maar het geeft wel aan hoe leuk ik dit boek vond. Elders schreef ik al uitgebreider over waarom dit zo’n goed boek is, maar ik vat het hier nog even samen. Concept M is een politieke science fiction over Nederland in het jaar 2020. In dat Nederland lijden steeds meer en meer mensen aan de ziekte kleurloosheid; een ziekte die ervoor zorgt dat ze afhankelijk zijn van dure kleurstofampullen om te overleven. De vraag ontstaat of de maatschappij wel voor die kosten moet opdraaien. Het Nederland van Concept M lijkt dus wel een omkering van het Nederland van nu. Het spel met te veel kleur of te weinig geeft de roman een interessante gelaagdheid. Bovendien is het ook gewoon goed geschreven, in een toegankelijke rechttoe rechtaan-taal die niet aan literariteit inboet. Aan wie graag romans leest die spelen met engagement en subtiele politieke reflectie, zou ik Concept M zeker aanraden.

En dan, trommelgeroffel, het beste boek van de maand, met kilometers voorsprong: When I Hit You: Or, the Portrait of the Writer as a Young Wife van Meena Kandasamy. Dit boek is, zoals de titel al zegt, een portret van een pas getrouwde schrijfster. Het is ook een boek over huiselijk geweld. Daarom had ik aanvankelijk een beetje schrik om eraan te beginnen. Boeken met zulke onderwerpen zijn vaak (vanzelfsprekend) nogal zwaar en overweldigend. Dat was dit boek inderdaad, maar niet op een negatieve manier. Wat ik er zo goed aan vind, is dat het de mechanismen van emotioneel en fysiek misbruik toont op een manier waarop de verscheurdheid van het slachtoffer heel behapbaar wordt. “Waarom liep je niet gewoon weg?”, een vraag die veel mensen blijkbaar stellen als slachtoffers vertellen over huiselijk geweld, krijgt in dit boek een duidelijk antwoord. Het hoofdpersonage is een intelligente vrouw uit de Indische middenklasse. Daarmee ontkracht dit boek dus het cliché dat enkel kansarme vrouwen, aan de onderkant van de samenleving, slachtoffer zouden zijn van huiselijk geweld. Er zijn nog tal van andere redenen waarom ik denk dat iedereen dit boek zou moeten lezen: omdat het een reflectie is op het maatschappelijke draagvlak van misbruik, op de manier waarop de westerse intellectuele geschiedenis misbruik negeert of zelfs verheerlijkt. Ik heb sinds lange tijd niet meer zoveel gevoeld als tijdens het lezen van When I Hit You. Geleerd trouwens ook. Gewoon lezen dus.

Als je geïnteresseerd bent in meer recensies of boekentips, kan je me altijd volgen op mijn instagram @lookslikedbooks waar ik (om het wat gescheiden te houden) enkel post over boeken. Veel leesplezier!

 

#meiplasticvrij – halftijdse update

Ik hoorde relatief laat over Mei Plasticvrij, een maand in het leven geroepen om ons bewuster te maken van ons plasticverbruik en te tonen dat het niet eens zo moeilijk is, dat afvalbewuster leven. Ik en mijn vriend wilden graag meedoen, ondanks ons gebrek aan voorbereiding. In het verleden hadden we wel al eens halfslachtige pogingen gedaan om ons gebruik van plastic te verminderen, maar die pogingen bleven vooral pogingen in ons hoofd eerder dan dat ze ook werkelijk naar de praktijk werden omgezet. Nog steeds onder de indruk van Leonardo Dicaprio’s documentaire Before the flood (aanrader!), besloten we deze keer onze ideeën over plasticvervuiling ook daadwerkelijk naar de praktijk om te zetten. Zo gezegd, zo gedaan dan maar?

Het begin van mei stond in het teken van onze verhuizing – haat, haat, haat verhuizen, trouwens. Blijkt dat een plasticvrije verhuizing niet zo vanzelfsprekend is. Nieuwe spullen kopen, afhaalmaaltijden want geen tijd om zelf eten te maken, drank voor verhuizers want zo’n flesje of blikje is toch handiger dan kraantjeswater. Ook schoonmaakmateriaal bleek niet zo makkelijk te vinden zonder plastic. Al hadden we onszelf voorgehouden dit extra plasticverbruik niet als een mislukking te zien (verhuizen is een factor die in een normale maand niet zou meespelen), toch werden we meteen met de neus op de feiten gedrukt: plastic is werkelijk overal.

Onze verhuis betekende echter ook dat we nu dichtbij een van twee de vestigingen van Ohne wonen, de verpakkingsvrije winkel van Gent. Kwam in deze plasticvrije maand wel van pas dus. En gaf ons hoop om de maand die toch een beetje in mineur begonnen was met goede moed verder te zetten. Wij dus met onze herbruikbare verpakkingen naar de winkel. Het systeem bij Ohne is heel eenvoudig: je weegt op voorhand de verpakkingen die je hebt meegebracht en vult ze vervolgens met de producten die je wil kopen. Easy peasy. Onze conclusie na een aantal bezoeken: heel handig voor dingen als pasta, rijst, ontbijtgranen, noten en koffie en thee. Minder handig voor groenten en fruit (aanbod is beperkt) en plantaardige zuivelalternatieven. We blijven ook na deze maand zeker teruggaan naar Ohne, maar het is (tenminste voor ons) niet realistisch om er al onze boodschappen te doen.

Wat we niet vinden bij Ohne, kopen we in de reguliere supermarkt of op de markt. Eerst dachten we eraan om groenten en fruit via een wekelijks groentepakket aan te kopen. Zulke pakketten zijn in de regel verpakkingsvrij, biologisch en je koopt je groenten en fruit (bijna) rechtstreeks van de boer en stimuleert dus de korte keten. In de regio rond Gent vind je zulke pakketten bijvoorbeeld bij De Wassende Maan en de Kollebloem. Uiteindelijk hebben wij ervoor gekozen om onze groenten en fruit toch elders te halen, omdat we liever zelf kiezen welke groenten we eten en welke hoeveelheden we daarvan kopen. Maar het is op zich een goed alternatief voor groenten uit de supermarkt, dus als je graag groenten ontdekt die je misschien zelf niet snel zou kopen, loont het zich om eens een groenteabonnement te proberen. Wij halen onze groenten en fruit intussen op de bioMARKT op het Maria-Hendrikaplein aan het Sint-Pietersstation. Alle voordelen van een groenteabonnement (biologisch, verpakkingsvrij en korte keten), meer dan keuze genoeg en bovendien krijgt de boer die de groenten voor je kweekt er een gezicht. Bij Bruud, de Gentse bakker die op dezelfde markt staat, krijg je trouwens twintig cent korting als je je broodzak recycleert en de volgende keer weer meebrengt.

Halftijdse conclusie?

Met stip op een: het besef van hoeveel plastic je als individu verbruikt is overweldigend. Ik denk dat iedereen zich er wel een beeld bij kan vormen dat hij/zij veel afval produceert, maar als je je voor een tijdje ook echt focust op het verminderen van dat afval realiseer je je pas echt wat je zelf verbruikt. En dat is veel meer dan het beeld dat je op voorhand had. In die zin is Mei Plasticvrij alvast voor ons een meer dan geslaagd initiatief.

Op twee: hoe moeilijk het soms is om vooruit te willen in een samenleving die van duurzamer leven geen prioriteit maakt. Dat klinkt misschien zwaar en negatief en er bestaan natuurlijk al heel eenvoudige alternatieven voor leven met plastic die heel goed werken (denk aan verpakkingsvrije winkels, groentepakketten, lokale markten), maar over het algemeen is het gebruik van plastic overal zo vanzelfsprekend geworden, dat het soms vooral dweilen met de kraan open is. Dat neemt natuurlijk niet weg dat het wel degelijk zin heeft om het toch te proberen, maar ik denk dat het belangrijk is om aan te kaarten dat een plasticvrij leven heus niet vanzelfsprekend is. Deze conclusie geldt overigens niet alleen voor plasticvrij consumeren, maar geldt voor elke vorm van bewuster en duurzamer leven.

Op drie: dat we er graag mee verder doen. Ondanks de ‘moeilijkheden’ die Mei Plasticvrij met zich meebrengt, voelen we heel sterk de noodzaak ervan. Bovendien is het ook gewoon heel leuk en motiverend om je afvalzak leeg (lees: leger) te zien blijven. En een hobbelige weg is natuurlijk ook gewoon een weg.

Fotocredits: Natgeo instagram, Gondola, Het Zero Waste Project

Earth Day 2018 – vijf kleine veranderingen met een grote impact

Het is vandaag 22 april 2018, Earth Day. Geen betere dag te vinden voor een eerste post. In dit artikel geef ik je vijf tips, vijf kleine dingen die je zelf kunt doen en die eigenlijk niet zoveel moeite of energie vergen, maar toch een grote impact hebben. Omdat je heus geen doorwinterde wereldverbeteraar hoeft te zijn om een steentje bij te dragen.

Maar eerst: wat is Earth Day nu precies? Earth Day, of in het Nederlands gewoon Dag van de Aarde, is een wereldwijd jaarlijks terugkerend evenement. Doel van deze dag is om mensen te laten stilstaan bij hun gedrag als consument en welke impact dat gedrag heeft op de aarde. Zelf vind ik deze reminder erg nuttig. Hoewel ik me best bewust ben van de impact van mijn consumentengedrag, durf ik me soms ook te verliezen in de constante drang naar meer. Meer willen, meer kopen. En ik veronderstel dat ik daar niet alleen in ben. Een iniatief als Earth Day drukt je vervolgens weer even met de neus op de feiten, want ook al ken je die al, zo’n jaarlijkse herinnering haalt ze toch weer even van onder het stof.

Dit jaar focust Earth Day op het (overbodige) gebruik van plastic. Plasticvervuiling brengt niet alleen schade toe aan het land en de oceanen, het heeft ook een enorm negatieve impact op het leven van dieren (in en uit het water) én op onze eigen gezondheid. Mijn eerste twee tips gaan dan ook over het verminderen van plastic!

1) Koop alleen wat je echt nodig hebt

Dit lijkt misschien een evidentie, maar dat is het in de praktijk echt niet. Slimme marketingcampagnes doen ons graag geloven dat we van alles nodig hebben, maar is dat echt wel zo? Die vraag kun je je stellen op tal van vlakken, gaande van voeding tot kleding en spullen in het algemeen. Ik zeg niet dat iedereen nu meteen een hardcore minimalist moet worden – ben ik zelf immers ook niet -, maar het bespaart je geld, ruimte en allerlei verpakkingen als je je probeert te beperken tot de basis. Maak bijvoorbeeld eens een lijstje voor je naar de supermarkt gaat, of kijk eens naar je kleerkast voor je een nieuw kledingstuk koopt. Op die manier verklein je de kans dat je impulsief dingen koopt die je eigenlijk niet nodig hebt. Als je bijvoorbeeld wel echt iets kunt gebruiken, maar slechts voor een keer, neem nu een boormachine, kan je eerst kijken of je die niet van iemand kunt lenen.

2) Kijk na of er van de dingen die je wilt kopen een variant bestaat zonder (plastic) verpakking

Als je dan toch iets wilt kopen of gewoonweg nodig hebt, kijk dan of het ook zonder plastic kan. Of nog beter: zonder verpakking. Daar hoef je echt niet zoveel moeite voor te doen. Als je bijvoorbeeld een tros tomaten koopt in de supermarkt, kies dan de variant zonder verpakking. In een groot aantal steden heb je tegenwoordig verpakkingsvrije winkels. Super! Maar het is natuurlijk niet voor iedereen weggelegd om daar zijn of haar boodschappen te doen. Probeer je alleszins bewust te worden van de grote hoeveelheid verpakking die je als consument aankoopt en daarna weer in de vuilnisbak gooit.

Minderen met plastic geldt trouwens heus alleen niet voor voedsel. Misschien kun je ook overstappen naar verpakkingsvrije zeep en andere verzorgingsproducten? Denk na wat voor jou haalbaar is, maar laat je bij je volgende aankoop vooral verleiden door deze leuke solid zeepjes van Lush! (Elke verpakking die je bij Lush koopt, kan je trouwens terugbrengen naar de winkel. Voor elke vijf potjes die je terugbrengt, krijg je bovendien een gratis gezichtsmasker.)

3) Probeer zo weinig mogelijk water te verspillen

Waterverspilling is iets waar ik zelf ook echt nog bewust mee bezig moet zijn. Ik dacht bijvoorbeeld dat ik “echt niet zo lang” douch, tot ik het eens getimed heb: bleek dat ik gemiddeld 25 minuten onder de douche sta. Dat kan dus echt wel beter. Nu probeer ik maximaal een kwartier onder de douche te staan en die tijd steeds verder af te bouwen. Dat zou ik jou ook aanraden. Ga niet ineens van 25 naar 5 minuten, die overgang is veel te groot, maar probeer de tijd die je onder de douche spendeert geleidelijk te verminderen. Nog zo’n ding waar je makkelijk water mee kunt besparen: tanden poetsen. Draai gewoon de kraan dicht terwijl je je tanden poetst, heel eenvoudig, maar het maakt een groot verschil.

4) Trek elektrische toestellen die je niet gebruikt uit het stopcontact

Nog zo’n evidentie, maar toch: hoe vaak vergeet je je telefoonoplader uit het stopcontact te halen? Of laat je die er gewoon insteken omdat het gemakkelijker is? Zulke dingen verbruiken niet alleen veel stroom, ze zijn ook nog eens gevaarlijk. (‘Veel stroom’ is natuurlijk relatief. Zo’n oplader verbruikt voor jou persoonlijk misschien niet zoveel, maar bedenk je maar eens dat er miljoenen of miljarden van die opladers continu in het stopcontact zitten.)

Heb je andere apparaten die je niet dagelijks gebruikt? Ik denk bv. aan een microgolfoven, radio, etc. Haal ze uit het stopcontact op de momenten dat je ze niet nodig hebt.

5) Beperk je vleesconsumptie

Last but not least: vlees. Deze afbeelding vat het al goed samen. Vleesconsumptie is enorm belastend voor het klimaat. Probeer daarom eens wat minder vlees te eten. Je hoeft niet meteen volledig vegetarisch te gaan eten (super als je het wel doet trouwens!), maar enkele dagen per week je maaltijd vegetarisch of zelfs veganistisch maken, is al een hele stap in de goede richting. Je vindt tegenwoordig overal eenvoudige vegetarische gerechten, dus laat je inspireren om het zelf ook eens te proberen.

Fotocredits: Accuweather, hetkanwel, Lush, Nudge.