Duurzame cadeaus: hoe begin je eraan?

Het is vandaag 1 december en ik geef het toe, ik heb gisteren mijn kerstboom al gezet. Ik vind december nu eenmaal heel leuk. Toch ben ik me ervan bewust dat december meestal niet zo’n duurzame maand is. We eten meer dan nodig, kopen meer dan nodig, produceren meer afval dan nodig. Soms wou ik dat al die cadeaus niet zouden moeten, dat de eindejaarsperiode gewoon een periode van gezelligheid en samenzijn kan zijn. Helaas ligt dat vaak moeilijk, ook in mijn omgeving. Daarom geef ik in deze blogpost een aantal tips over hoe je dit jaar je cadeaus wat bewuster kan kiezen.

Need, Read, Deed

Onlangs kwam ik in een blog van Awkward Duckling het volgende cadeauprincipe tegen: Need, Read, Deed. Het idee komt eigenlijk op het volgende neer. Als je iemand een cadeau wil geven, kies dan ofwel iets dat die persoon echt nodig heeft of kan gebruiken (‘Need’), kies voor een boek (‘Read’) of geef hem/haar iets om samen te doen (‘Deed’). Als je je aan dit principe houdt, vermijd je grotendeels onzinnige cadeaus die toch maar ergens stof staan te vergaderen of waar iemand maar weinig mee kan. Op die manier veroorzaak je trouwens (indirect) ook minder afval. Ik leg het hieronder per categorie wat gedetailleerder uit.

Leuke cadeaus waar je iets mee bent

Woorden als ‘nuttig’ en ‘handig’ klinken meteen heel duf en saai, maar sluiten niet uit dat een cadeau ook heel leuk kan zijn. Bovendien hoef je bij een ‘nuttig’ of ‘handig’ cadeau niet meteen te denken aan keukengerei of gereedschap. Enkele voorbeelden:

• Sinds een jaar of twee maakt mijn vader geregeld lange fietsritten. Eerst nam hij dan telkens zo’n plastic waterflesje van de supermarkt mee. Voor zijn verjaardag gaf ik hem daarom een mooie waterfles van Klean Kanteen. De waterfles heeft sinsdien al menig kilometer afgelegd.
• Ik hou enkel van een warm bad als het buiten ijskoud is, maar mijn vriend gaat het hele jaar door graag in bad. Sinds we meer op plastic zijn gaan letten en daarom van douchegel overgeschakeld zijn op vaste zeep, mist hij zijn bubbels in bad. Tot ik zag dat je bij Oceonics ook badschuim kan krijgen in glazen flessen. Geen plastic afval en fijne, natuurlijke geuren: dubbel yes!
• Zeep gebruiken we allemaal. Helaas zijn vaste zepen de laatste decennia steeds meer uit de mode geraakt. Tot nu, want vaste zepen zijn weer helemaal terug. Er zijn tegenwoordig heel wat leuke, hippe zeepmerken te vinden. Denk bijvoorbeeld aan Zeeplokaal, Helemaal Shea of Zida. Deze zeepjes zien er niet alleen leuk uit (en zijn daarom ideaal om als cadeau te geven!), ze zijn in de meeste gevallen ook nog eens palmolievrij en bevatten zachtere ingrediënten.

Geef eens een boek

Lezen is belangrijk. Door te lezen ontwikkel je jezelf, verbreed je je horizon en treed je uit je eigen perspectief. Dat geldt trouwens zowel voor fictie als non-fictie, ook al moet ik mensen nog wel eens overtuigen van de waarde van fictie. Lezen is trouwens ook gewoon goed voor je brein en gezondheid: lezen ontspant en vertraagt je hartslag. Wist je dat mensen die veel lezen (vooral fictie), over het algemeen meer empathisch zijn? Ik kan zo nog wel even doorgaan, maar feit is dat boeken van onschatbare waarde zijn. Daarom: geef dit jaar misschien eens een boek cadeau?

Enkele tips:

• De naakte waarheid van Jozedien Daelemans ziet eruit alsof het enkel voor vrouwen bestemd is, maar ook mannen zullen hier zonder twijfel veel van leren. Het is een boek over vrouwenlichamen en welke verwachtingen er allemaal rond dat lichaam hangen. Het gaat over hoe we als samenleving naar onze lichamen kijken en hoe we onszelf erdoor laten beperken. Een must read, voor iedereen.
• Ik was nogal laat op het feestje, maar Lampje van Annet Schaap heeft me dit jaar weggeblazen. Het boek won vorig jaar de Gouden Griffel en is intussen ook vertaald naar het Engels, niet zo evident voor een Nederlandstalig ‘kinderboek’. Lampje is een mooi en meeslepend verhaal over de dochter van een vuurtorenwachter die door omstandigheden bevriend raakt met iemand die heel ‘anders’ is dan zij. En voor je het ook maar durft te denken: kinderboeken zijn echt niet alleen leuk voor kinderen.
• The Heart’s Invisible Furies (Nederlands: Wat het hart verwoest) van John Boyne is waarschijnlijk de beste roman die ik dit jaar las. Het boek volgt het leven van een homoseksuele man die kort na de tweede wereldoorlog geboren wordt in Ierland. Hoewel de roman heel serieuze onderwerpen behandelt, is het ook gewoon heel grappig. Heel fijn ook dat je zoveel bijleert over de Ierse samenleving, cultuur en politiek.

Geef iets wat je kan doen

Cadeaus hoeven niet altijd materieel te zijn. De meeste mensen hebben toch al genoeg spullen. Geef daarom misschien iets dat je samen kan doen. Misschien houdt je vader heel erg van comedy en kan je samen naar een voorstelling gaan. Misschien ken je iemand die graag uiteten gaat en kan je plannen om samen naar een speciaal restaurant te gaan. Of denk bijvoorbeeld eens aan een fijne wandeling die je samen kan maken waarvoor jij dan wat snacks en drank voorziet. Zelfs al wil je helemaal niets samen doen, dan nog kan je een activiteit geven als geschenk. Vraag eens na of zijn/haar favoriete lunchplek geen cadeaubonnen voorziet. Of geef een geschenkbon van je lokale bioscoop.

De eindejaarsperiode hoeft geen tijd te zijn van zinloze consumptie. Als je je cadeaus goed kiest, kan het net een aanzet zijn tot een groenere levensstijl. Heb jij nog tips voor een duurzamer eindejaar? Ik hoor het graag! Ik wens jullie alvast een fijne en warme decembermaand.